جامعه، مدرسه و خانواده یک مثلثی است که در تربیت، رشد و تعالی شخصیت دانش آموزان نقش بسیار مهمی دارد. باید توجه داشت که هر سه عضو از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تنها با ارتباط نزدیک و بسیار خوب این سه عضو است که می توان آینده ای درخشان و روشن برای دانش آموز به وجود آورد.
بعد از خانواده محیط آموزشی بخشی مهمی از زندگی دانش آموزان را تشکیل می دهد و در فرآیند جامعه پذیری و سرنوشت آنان تاثیر دارد . از جمله عوامل مهمی که در محیط های آموزشی باید به آن ها توجه شود ، شاداب سازی محیط های آموزشی است ، اگر آموزش در محیطی شاداب ارائه شود تلاش معلمان و دست اندرکاران محیط های آموزشی به هدر نمی رود ،؛ زیرا یادگیری در محیط های شاد ، خیلی بهتر و جذاب تر از محیط های خشک و سرد و بی روح صورت می گیرد . توصیه های زیر می توانند در این باره موثر باشند :
- داشتن نور کافی و مناسب
- داشتن تابلو اعلانات مخصوص کلاس
- استفاده از رنگ های شاد و روشن در رنگ آمیزی دیوارهای و سایر وسایل کلاس با توجه به دوره تحصیلی و جنسیت دانش آموزان
- پرهیز از سخت جلوه دادن مطالب درسی
- گذشت و چشم پوشی از اشتباهات دانش آموزان و پرهیز از آمریت و اندرزگویی فراوان
- دور کردن احساس ناامید ی از دانش اموزان
- تقویت نکات قوت و جنبه های مثبت دانش آموزان
- پرهیز از سرزنش خانوادگی و فرهنگی دانش آموزان
-اهمیت دادن به تک تک دانش آموزان درعمل
- پرهیز از هر گونه کینه ورزی با دانش آموزان
- توجه بیشتر به خواسته های دانش آموزان
- استفاده از شوخ طبعی و مزاح به اندازه ی مناسب و به جا و به موقع
باید توجه داشت که شوخ طبعی و مزاح با ریشخند ، متلک و تمسخر تفاوت دارد . شیوه ی اول مجاز است و به جو مثبت کلاس درس کمک می کند ، ولی شیوه ی دوم منفی و بازدارنده ی تفکر و تعمق ذهنی است . به طور کلی شوخ طبعی و مزاح نباید شخصیت و وقار معلم را زیر سوال ببرد .
-نوشتن سخنانی دل پذیر و آموزنده از بزرگان علم و ادب در حیاط مدرسه
- داشتن تابلو اعلانات بزرگ و زیبا برای مطالبی که تا حصول نتیجه ی لازم ، دانش آموزان به آن مطالب مراجعه و توجه داشته باشد .
- تبدیل حیاط مدرسه به فضایی سر سبز و دارای باغچه و گل و گیاه و درخت .
- اجرای برنامه های آموزشی و تربیتی مدرسه با مشارکت و نظر خواهی از عوامل ذی نفع
- برگزاری و مدیریت برنامه های مراسم آغازین (صبحگاه ) و زنگ های تفریح با روش های متنوع و شاد و مناسب
- تقدیر و تشکر از معلمان ، همکاران و یا دانش آموزانی که خدمات شایسته و به موقع انجام می دهند .
امروزه در همه جوامع مدرسه در حکم مهم ترین نهاد تعلیم و تربیت جایگاه ویژه ای دارد و در کنار خانواده وظیفه تعلیم و تربیت دانش آموزان را به دوش می کشد و انسان امروز به شدت به تربیت رسمی و مدرسه نیاز دارد. زیرا مدرسه محل تجربه و راهنمای زندگی انسان است و بخش مهمی از زندگی دانش آموران مدرسه است زندگی و تربیت برای انسان دو مفهوم لازم و مومند.انسان تا وقتی زنده است به تربیت نیاز دارد و او را تربیت می کنند تا بتواند زندگی کند.تحصیل علم و کسب دانش، چگونه زیستن و تجربه اندوختن از اهداف والای آموزش و پرورش می باشد. اما مدارس امروز به دلیل مختلف خواسته ها و نیازهای اغلب نوجوانان را برآورده نمی کنند و نمی توانند در آنان ایجاد انگیزه نمایند.به عبارتی دیگر تک بعدی شده اند و فقط به جنبه های آموزشی به طور مطلق اهمیت می دهند و نیازهای عاطفی و احساسی و روحی و روانی آنان را در مراتب پایین تر قرار می دهند.برای ایجاد فرآیند یادگیری در محیط های آموزشی، ابتدا باید بستری مناسب فراهم باشد یعنی اینکه دانش آموز ابتدا به مدرسه و مسئولین علاقمند باشد و با روحیه ای شاد و با نشاط وارد این محیط بشود و در فضای آموزشی موجود احساس آرامش و امنیت و شادابی داشته باشد. یادگیری در محیطی توام با تهدید و ترس و ارعاب به سهولت انجام نمی گیرد.در چنین محیط هایی به جای برقرار فرآیند یادگیری متفکرانه هیجانات منفی و واکنش های نامطلوب شکل می گیرد.شادی و نشاط یکی از نیازهای روحی و روانی انسان است که در بسیاری از جنبه های حیاتی نقش موثری ایفا می کند و از نگاه صاحب نظران پیش نیاز اساسی و بستر لازم برای یک نظام تعلیم و تربیت پویا است. به عبارت دیگر نشاط به زندگی انسان معنا و مفهوم خاص می بخشد و حتی عواطف منفی ای مانند: ناکامی، ترس، نگرانی و ناامیدی را کاهش می دهد.یکی از عوامل موثر و مهم برای ایجاد نشاط و شاد بودن لبخند است چهره های متبسم و خوش رویی افراد عامل موثری است که به فضای آموزشی نشاط بیشتری می بخشد و با آفرینش لبخند می توان به محیط شادابی داد.شاید برای معدودی از دانش آموزان «مدرسه» تنها مکانی است که در آن جا غم ها و مشکلاتشان را فراموش می کنند و تصور می نمایند که ساعاتی که در مدرسه سپری می کنند از غصه هایشان کاسته می شود و این تغییر روحیه عامل موثری در شادابی آنان می باشد.همکاران محترم فرهنگی لطفا به این احساس زیبا و خوشایند آنها توجه لازم را داشته باشیم و آنان را درک نماییم.استفاده از دو عنصر محبت و عاطفه، لبخند و شادی بزرگ ترین سرمایه موجود در مدارس می تواند تاثیرات بسزایی داشته باشد و هم چنین اگر روابط حاکم بر دانش آموز لذت بخش و صمیمی توام با محبت و احترام باشد و برنامه های آموزشی متعالی باشند این محیط برای آنان بسیار دوست داشتنی و لذت بخش می باشد.پس می توان چنین گفت: که یکی از مهم ترین کارکردهای نظام آموزشی تربیت انسان هایی است که بتوانند با حضوری فعال پویا و با نشاط در نظام اجتماعی موثر و شاداب زندگی کنند و در عبور از فراز و فرودهای زندگی و یافتن راه درست از خطا موفق باشند.به امید این که این مهم در آینده ای نه چندان دور تحقق یابد
اگر در کلاس و مدرسه رابطه نزدیکی بین خانواده و دانشآموز با معلم برقرار شود، پیشرفت علمی حاصل خواهد شد و مشکلات کشور کم میشود، اظهارکرد: نباید اجازه دهیم که محیط کلاس دوقطبی شود و باید دولت، خانواده و معلمین و دانشآموزان تلاش کنند تا محیط مدرسه دلپذیرتر و شادابتر برای همه شود
طبیعت اطراف ما، سرشار از رنگ هایی است که دیدن آن ها، بسته به احساس فردی، شادی و نشاط آور است و هر یک تاثیرات متفاوتی بر ذهن و روان ما دارد.
به بیانی دیگر، رنگ ها، فرد را در شناخت بهتری از وضعیت روحی و ضمیر ناخودآگاه و محیط اطراف خود یاری می کنند. به همین علت، از تاثیر رنگ ها بر مسایل آموزشی و یادگیری نباید غافل ماند چرا که به گفته روانشناسان محیطی، 80 درصد اطلاعات دریافت شده مغز، از راه بینایی به دست می آید. همچنین استفاده از رنگ در فضای آموزشی و کلاس های درس، سرعت یادگیری وگیرایی دانش آموزان را افزایش داده و به عنوان محرک حس بینایی، به بهبود قدرت یادگیری و ماندگاری اطلاعات کمک می کند.
موضوعی که «فاطمه حسن پور» عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه اهرا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به آن اشاره کرد و گفت: اهمیت به رنگ متاسفانه در فضاهای آموزشی کشورمان به دست فراموشی سپرده شده و در ساخت مدارس، تنها به ایمنی و تعداد کلاس ها برای گنجاندن دانش آموزان بیشتر دقت می شود و به تاثیر رنگ ها بر یادگیری و شادی آوری به دانش آموزان توجهی نمی شود.
به گفته وی، در مدارس و فضاهای آموزشی ما، متخصصان هنری و روانشناسی جایگاهی ندارند و کمتر به مسایل روحی روانی توجه می شود. حال آن که با راهنمایی و مشاوره و استفاده از تجارب آنان می توان فضای آموزش و پرورش را به گونه ای طراحی کرد که شاهد اثربخشی رنگ ها در افزایش راندمان آموزشی باشیم.
**تاریخچه کاربری رنگ در فضاهای آموزشی
از منظر تاریخی، رنگ در همه اقوام و تمدن ها، پیشینه گسترده ای داشته و نمونه بارز و دیرینه آن را می توان در نقاشی های حک شده بر روی دیواره غارها دید که در آن رنگ هایی ساخته شده از برخی سنگ ها بکاربرده شده است.
حسن پور افزود: آشنایی انسان با رنگ از دوران تاریخی رقم خورد و با گسترش و رشد علوم و صنعتی شدن کشورها، علم روانشناسی محیط شکل گرفت و مولفه هایی از جمله استفاده از رنگ در محیط یا تاثیراتی که رنگ محیط بر روی افراد می گذارد به صورت تخصصی مورد مطالعه قرار گرفت.
به بیان حسن پور، این علم از اواسط قرن نوزدهم و زمانی که پی برده شد فاکتورهایی در محیط وجود دارد که افراد را پر از خشونت و هنجارشکن یا آرام و مطیع می کند، به صورت رسمی در فضاهای آموزشی تدریس شد. از جمله اساتید روانشناسی محیط، «مارجری تیلور» بود که معتقد است هرچقدر محیط مهیاتر و بهتر باشد یادگیری را بیشتر و بهینه می کند. «ام وینستون آگن» دیگر روانشناس هم به بحث رنگ ها و بافت ها پرداخته و بیان می کند که رنگ هایی که گرم هستند بر افراد تاثیر دارند و می تواند آنان را به محیط آموزشی جذب و فضای خوشایندی برای آنان ایجاد کند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بنابر این مطالعات، عنوان می شود که وقتی در کلاس درس رنگ استفاده می شود آن محیط از حالت کسلی و سادگی خارج شده و به محیطی زنده، پویا و روشن و هیجان انگیز تبدیل می شود و کودکان هم در این محیط آموزشی متحول می شوند.
درباره این سایت